Zandvliegen bij honden: Risico’s, Leishmania en preventie

De grootste zorg bij zandvliegen is de overdracht van Leishmania infantum, een parasiet die ernstige chronische klachten kan veroorzaken bij honden. De incubatietijd van Leishmania varieert van enkele maanden tot jaren. Een besmette hond kan dus lange tijd klachtenvrij rondlopen, waardoor een diagnose niet altijd eenvoudig is.

De incubatietijd van Leishmania kan variëren van enkele maanden tot zelfs jaren. Hierdoor kunnen honden lange tijd drager zijn zonder duidelijke symptomen, wat het stellen van een diagnose bemoeilijkt. Zonder behandeling kan Leishmania fataal zijn. Daarom is preventie cruciaal.

Daarnaast kunnen zandvliegen ook andere aandoeningen overbrengen, zoals bartonellose (een zeldzame bacteriële infectie bij honden) en huidreacties door de beet zelf, zoals jeuk, bultjes of allergische reacties.

Omdat in de gebieden waar zandvliegen bij honden voorkomen vaak ook hartworm (Dirofilaria immitis) voorkomt, is het belangrijk om je hond hiertegen te beschermen als hij meegaat naar het buitenland. Hartworm wordt overgedragen door muggen, maar komt in dezelfde warme en vochtige gebieden voor als zandvliegen. De infectie tast het hart en de longslagaders aan en kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals hoesten, benauwdheid, gewichtsverlies, sloomheid en uiteindelijk hartfalen.

Preventieadvies:
Laat je hond tijdens het verblijf in een risicogebied beschermen met een geschikt ontwormingsmiddel dat ook werkzaam is tegen hartwormlarven. Middelen zoals Milbemax of Milbeguard Duo zijn hiervoor geschikt. Overleg vooraf met je dierenarts welk middel het beste past bij jouw hond en situatie. In sommige gevallen is aanvullend bloedonderzoek nodig vóór de start van de behandeling.

Als je met je hond reist naar een risicogebied, is het belangrijk om je goed voor te bereiden. Volg deze preventieve maatregelen:

Gebruik een bewezen insectenwerend middel speciaal voor honden. Kies bij voorkeur producten die werken tegen zandvliegen (Phlebotomus spp.) én langdurige bescherming bieden.

Zandvliegen zijn vooral actief tijdens zonsopkomst en zonsondergang. Beperk wandelingen op die momenten en blijf bij voorkeur in open, goed geventileerde ruimtes.

’s Nachts zijn zandvliegen het meest actief. Laat je hond binnen slapen of gebruik een klamboe van fijnmazig gaas (mesh <1 mm) voor extra bescherming.

Zandvliegen houden van vochtige, schaduwrijke plekken. Zorg dat er geen stilstaand water of overwoekerde vegetatie in de buurt is van waar je verblijft.

Als je hond gebeten wordt door zandvliegen, is het belangrijk om de beet te behandelen om infectie en andere complicaties te voorkomen. Reinig de beet met water en een mild desinfectiemiddel en breng een kalmerende lotion of zalf aan om jeuk en irritatie te verminderen. Als de beet ernstig is of als je hond symptomen vertoont die kunnen wijzen op Leishmania (bijvoorbeeld vermagering, slechte vacht, huidproblemen), raadpleeg dan onmiddellijk een dierenarts. Een bloedonderzoek kan duidelijkheid geven.

Leishmaniose is niet te genezen, maar met medicatie en voedingsaanpassing kan het ziekteproces vaak wél onder controle worden gehouden.

Wanneer Leishmania bij een hond wordt vastgesteld, is het belangrijk om zo snel mogelijk met een passende behandeling te beginnen. Hoe eerder je ingrijpt, hoe groter de kans op het beheersen van de infectie en het beperken van orgaanschade.

De behandeling bestaat doorgaans uit een combinatie van medicatie gericht op het onderdrukken van de parasiet en aanvullende therapie om de klachten te verlichten. Veelgebruikte medicijnen zijn allopurinol, dat de vermenigvuldiging van de parasiet afremt, en in zwaardere gevallen ook milteforan (miltefosine), dat de parasieten direct bestrijdt. Welke behandeling geschikt is, hangt af van de ernst van de ziekte, de klinische symptomen en de algehele conditie van de hond.

Het is belangrijk om te beseffen dat niet elke hond met een Leishmania-besmetting ook klachten ontwikkelt. Sommige honden blijven jarenlang symptoomvrij. In dat geval is het meestal niet nodig om direct medicatie in te zetten. Wel is het verstandig om de weerstand van de hond te ondersteunen, om te voorkomen dat de parasiet actief wordt. Producten met natuurlijke immuunondersteuners, zoals bijvoorbeeld Phytonics Immu Boost Pro, kunnen hierbij een rol spelen.

Bij honden met een bekende Leishmania-infectie is het aan te raden om de gezondheid regelmatig te controleren, ook als ze geen symptomen vertonen. In de praktijk wordt vaak geadviseerd om elke zes maanden een bloedonderzoek te laten doen. Zo kan tijdig worden vastgesteld of de infectie weer actief wordt en of er aanpassing van de behandeling nodig is.

Zandvliegen bij honden vormen een serieus gezondheidsrisico, met Leishmania als belangrijkste bedreiging. In risicogebieden zoals Zuid-Europa, Noord-Afrika en delen van het Midden-Oosten is het essentieel om je hond goed te beschermen. Denk aan insectenwerende middelen, een veilige slaapomgeving en aanvullende bescherming tegen hartworm.

Let goed op eventuele symptomen na terugkeer en raadpleeg bij twijfel altijd een dierenarts.

Leishmania (Leishmaniose)

Hartworm bij honden

Voor vragen zijn wij elke werkdag telefonisch te bereiken of via [email protected].