DE Voorjaarsgras en paarden
Het eerste verse gras van het voorjaar lijkt misschien onschuldig, maar voor paarden kan het serieuze gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Vooral hoefbevangenheid vormt een groot gevaar wanneer paarden ineens toegang krijgen tot het suikerrijke voorjaarsgras. Dit artikel legt uit waarom voorjaarsgras risicovol is, wat hoefbevangenheid precies inhoudt, hoe je het herkent, behandelt én voorkomt.
Waarom is voorjaarsgras een risico?
In het voorjaar groeit gras razendsnel en bevat het hoge gehaltes aan suikers en fructaan. Dit is vooral het geval na koude nachten en zonnige dagen. Voor paarden betekent dit een plotselinge toename in voedingsstoffen waar hun spijsvertering vaak niet op voorbereid is. De snelle omschakeling kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waarvan hoefbevangenheid de bekendste en gevaarlijkste is.
Wat is hoefbevangenheid?
Hoefbevangenheid is een ontsteking van het hoefweefsel waarbij de verbinding tussen het hoefbeen en de hoefwand wordt aangetast. De hoeflamellen, die normaal zorgen voor een stevige verankering, raken ontstoken. Hierdoor kan het hoefbeen kantelen of zakken, wat uiterst pijnlijk is voor het paard.
Vaak begint de aandoening in de voorhoeven en gaat gepaard met symptomen zoals:
- Je paard beweegt stijf en stram
- De hoeven zijn warm en de kroonrand is soms verdikt en pijnlijk
- Duidelijke voelbare upulsatie in de ondervoet
- Gevoelige punt van de straal
Een paard dat eenmaal hoefbevangen is geweest, blijft gevoelig voor herhaling. Daarom is alertheid het hele jaar door, maar vooral in het voorjaar, cruciaal.
Hoe ontstaat hoefbevangenheid door voorjaarsgras?
Het risico op hoefbevangenheid stijgt sterk door de specifieke eigenschappen van voorjaarsgras:
- Hoog suiker- en fructaangehalte. Bij koude nachten slaan grasplanten extra fructaan op als energiebron, wat bij ochtendzon verder toeneemt. Dit maakt het gras vooral in de ochtend gevaarlijk suikerrijk.
- Darmverstoring. Een teveel aan suiker verstoort de darmflora van het paard. Hierdoor kunnen giftige stoffen ontstaan die de bloedtoevoer naar de hoeven beïnvloeden.
- Insulinepiek bij gevoelige paarden. Bij paarden met insulineresistentie veroorzaakt de suikerpiek een hormonale reactie, die de doorbloeding in de hoeven belemmert. Dit vergroot de kans op ontsteking en hoefbevangenheid.
Eerste signalen van hoefbevangenheid
Hoe sneller je hoefbevangenheid herkent, hoe groter de kans op volledig herstel. Let op de volgende symptomen:
- Stram en stijf lopen, vooral na rust
- Pijnlijke, warme hoeven, vaak met verdikte kroonrand
- Typische houding: voorbenen naar voren, achterbenen onder het lichaam
- Sterke pulsatie in de ondervoet
- Voetje niet willen geven, omdat het pijnlijk is om op de andere voet te staan
Behandeling van een hoefbevangen paard
Bij verdenking van hoefbevangenheid moet je direct een dierenarts inschakelen. Een snelle en correcte behandeling is essentieel:
- Diagnose stellen. De dierenarts bepaalt de ernst van de aandoening, soms met behulp van röntgenfoto’s.
- Medicatie. Ontstekingsremmers en pijnstillers helpen het paard comfortabel te houden terwijl de oorzaak wordt aangepakt.
- Samenwerking met de hoefsmid. Speciaal beslag of bekappen verlicht de druk op de hoef en ondersteunt het herstel.
Wat kun je zelf doen?
- Zet je paard op een zandpaddock
- Vermijd overmatige beweging
- Zorg voor een veerkrachtige, koele ondergrond
Voorkom hoefbevangenheid bij paarden
Voorkomen is beter dan genezen. Dit zijn de belangrijkste preventieve maatregelen:
- Langzaam laten wennen aan gras. Begin met korte weidegang (10–15 minuten) en breid dit geleidelijk uit.
- Weidegang in de ochtend. Het fructaangehalte is dan meestal lager.
- Pas krachtvoer aan. Minder krachtvoer bij weidegang voorkomt overvoeding.
- Gebruik hulpmiddelen. Overweeg een graasmasker om de opname van gras te beperken.
Advies voor paarden met verhoogd risico
Sommige paarden zijn extra gevoelig voor hoefbevangenheid, zoals:
- Oudere paarden
- Sobere rassen (bijv. Shetlanders, IJslanders)
- Paarden met overgewicht
- Paarden met PPID (Ziekte van Cushing)
Voor deze paarden is extra waakzaamheid geboden. Handige hulpmiddelen zijn onder andere:
- Fructaansensoren om risicodagen te herkennen
- Supplementen die helpen de insulinebalans te ondersteunen
Bij twijfel: raadpleeg altijd een dierenarts.
Andere risico’s van voorjaarsgras voor paarden
Hoefbevangenheid is niet het enige risico van voorjaarsgras. Andere veelvoorkomende problemen zijn:
- Koliek
- Dunne mest of diarree
- Snelle gewichtstoename
- Gedragsveranderingen door plotselinge suikerpieken
Ook deze aandoeningen zijn het gevolg van een te snelle omschakeling naar rijk voorjaarsgras.
Voorkomen is beter dan genezen
Het voorjaar is een prachtige tijd, maar vraagt om extra aandacht voor de gezondheid van je paard. Door je paard langzaam te laten wennen aan voorjaarsgras, suikerrijk voer te beperken, hulpmiddelen te gebruiken en alert te zijn op signalen van hoefbevangenheid, kun je veel ellende voorkomen.
Vraag advies bij de Dierenapotheek over de juiste aanpak in het voorjaar en bekijk onze producten die helpen bij het voorkomen van hoefbevangenheid. Samen houden we je paard gezond en gelukkig.
Verwante artikelen
Een gezonde spijsvertering voor paarden
Voor vragen zijn wij elke werkdag telefonisch te bereiken of via [email protected].
Klantbeoordeling: 9/10 uit beoordelingen
Deskundigheid van een dierenarts
Veilig en betrouwbaar bestellen
Dagelijkse verzending (ma t/m vr)
Gratis verzending binnen Nederland en België vanaf € 59,95